MOSKVA – Rusija je danas saopštila da će ubrzano raspoređivanje taktičkog nuklearnog naoružanja – modernizovane američke B61 nuklearne gravitacione bombe u bazama NATO u Evropi smanjiti „nuklearni prag”, što će Moskva morati da ima u vidu kada bude pravila dalje vojne planove.
Rusija ima oko 2.000 komada taktičkog nuklearnog naoružanja, dok SAD ima oko 200, a polovina od toga je u bazama u Italiji, Nemačkoj, Turskoj, Belgiji i Holandiji, preneo je Rojters.
„Politiko” je izvestio da su SAD na zatvorenoj sednici NATO rekle da će ubrzati raspoređivanje modernizovane verzije bombe B61, odnosno, po novom B61-12, pa će novo oružje stići u evropske baze u decembru, nekoliko meseci ranije nego što je planirano.
„Ne možemo da ignorišemo planove kojim se modernizuje nuklearno oružje, odnosno, te nenavođene bombe koje su sada u Evropi”, izjavio je zamenik ruskog ministra spoljnih poslova Aleksandar Gruško za RIA Novosti.
Gravitaciona bomba B61-12 nosi nuklearnu bojevu glavu manje snage u odnosu na ranije verzije, ali je preciznija i može da prodre ispod zemlje, prema istraživanju Udruženja američkih naučnika.
„SAD modernizuju bombe, povećavaju prezcnost i smanjuju snagu nuklearnog punjenja, odnosno, pretvaraju te bombe u ‘oružje za bojno polje’, tako što smanjuju njihov nuklearni domet”, kazao je Gruško.
Ako geografski izuzmemo Rusiju do Urala odgovor može da bude Francuska ili Velika Britanija. Pogrešno. Najveća evropska nuklearna sila su Sjedinjene Američke Države. Da, dobro ste pročitali. Amerika je sa nuklearnim arsenalom koji je posejan po gotovo celom „starom kontinentu”, najveća evropska nuklearna sila.
I, tu nije kraj iznenađenjima. U red evropskih zemalja koje na raspolaganju imaju nuklearno oružje, kako je Politika nedavno pisala, spadaju i Turska, Italija, Belgija, Holandija i Nemačka. Uz američku dozvolu te zemlje mogu da upotrebe nuklearno oružje, kao deo zajedničkog odgovora NATO saveza. U tom klubu je do 2001. godine bila i Grčka koja se povukla.
Kroz NATO program „nuklearnog deljenja”, Amerika je u Evropi rasporedila nekoliko stotina nuklearnih bombi tipa B-61. To je „klasična”, termonuklearna bomba, snage od 0,3 do 340 kilotona koju do cilja nosi avion F-16. Kako Nemačka ne koristi taj tip aviona, a iz upotrebe povlači bombardere „tornado”, ona je morala da kupi F-35 koji može da nosi bombu B-61.
Prema zvaničnim podacima, to oružje se u Italiji nalazi u vazduhoplovnim bazama Avijano i Gedi, 15 kilometara od Breše, na severu Italije. Prema ratnim planovima NATO-a iz osamdesetih godina, te bombe su trebale da budu bačene na ciljeve u Čehoslovačkoj i Mađarskoj.
Bombe se u Nemačkoj nalaze u vazduhoplovnoj bazi Buhel, nedaleko od granice sa Luksemburgom. Tamo se nalazi 11 armirano-betonskih skloništa za avione, sa pratećim „sefovima” od kojih svaki može da primi 44 bombe B-61. Ali, tamo se sada, navodno, nalazi samo 20 tih bombi.
Podatke u holandskom nuklearnom arsenalu je 2013. godine otkrio premijer Rud Lubers koji je rekao da se u bazi Volkel nalaze 22 termonuklearne bombe.
Najveći arsenal bombi tipa B-61 nalazi se u Turskoj, u bazi Indžirlik. U zavisnosti od izvora, radi se o brojevima od 50 do 100 primeraka. Predviđeno je da tursko vazduhoplovstvo na raspolaganju ima 40 komada. Međutim, nakon što su odnosi Amerike i Turske pogoršani 2017. godine, NATO je razmatrao opciju da bombe B-61 povuče iz Indžirlika. Ta tema je ponovo postala aktuelna 2019. godine zbog neslaganja oko Sirije. Šta je bilo posle, nije poznato.
Grčka je u naoružanju imala protivavionske rakete „najk-herkules” koje su imale nuklearne glave. Amerika je svojevremeno i Velikoj Britaniji isporučila artiljerijska zrna za nuklearnim zrnima. Ali, kada se svemu tome doda i američki nuklearni arsenal na podmornicama i brodovima Šeste flote, Sjedinjene Američke Države su najveća evropska nuklearna sila.
